Dünyanı bürüyən koronavirus pandemiyası bütün sahələrə, o cümlədən də mədəniyyətə ciddi ziyan vurmaqdadır. Əksər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da teatrlar, konsert zallar fəaliyyətini müvəqqəti dayandırmalı olub.  

Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrın istedadlı rejissoru və aktyoru Elməddin Dadaşovla söhbətimiz məhz belə çətin bir zamana təsadüf etdi.

 

Tanış olaq:

Elməddin Həmzə oğlu Dadaşov 29 avqust 1984-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. 2004-08-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin «Rejissor sənəti» fakültəsində «Dram rejissoru» ixtisası üzrə təhsil alıb. Tələbəlik illərindən 2005-ci ildən Dövlət Akademik Musiqili Teatrında çalışıb, əvvəlcə «Səhnə maşinisti», sonra isə rejissor assistenti olub. Bəzi tamaşalarda aktyor kimi də müxtəlif rollar oynayıb. Hacıbaba Bağırov, Afaq Bəşirqızı, İlham Namiq Kamal, Ofelya Aslan, Elçin Həmidov, Xanım Qafarova, Fatma Mahmudova kimi sənətkarlarla tərəf-müqabil olub.

- Ölkədə karantin rejimi tətbiq edildyindən teatrların fəaliyyətində məcburi fasilə yaranıb. Birinci dəfədir ki, belə bir vəziyyətlə rastlaşırsınız, yəqin ki, uyğunlaşa bilmirsiniz...

- Tam səmimi deyim ki, böyük faciədir. Düz  16 ildir Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrda çalışıram və bu illər ərzində ilk dəfədir bu qədər evdə oturmuşam. Teatrda çalışan insanlar bilirlər ki, hər  bazar ertəsi teatrlarda iş günü deyil, onda belə bəzən evdə oturmurduq, teatra gedib yarımçıq qalan işləri görürdüm. Teatrda  çalışan hər bir insan kimi mənə də səhnədən ayrı qalmaq çətindir. Doğru  deyirsiniz, birinci dəfədir ki, belə bir halla rastlaşıram. Amma mən həm də bu ölkənin vətəndaşıyam, dövlətin həyata keçirdiyi sərt tədbirlərə, qadağalara əməl etməliyəm. Hər kəs bilməlidir ki, bu addımlar insanları koronavirus bəlasından qorumaq, pandemiyanın fəsadlarını aradan qaldırmaq üçündür.  Hər birimiz rəsmi qurumların  tələblərinə ciddi əməl etsək, həm  özümüzü, həm də yaxınlarımızı xilas edərik. Həyatımızın əvvəlki ritmə,axara qayıtmasını istəyən hər vətəndaş bu gün məsuliyyətli olmalıdır. İnanıram ki, birlikdə bu bəladan xilas ola biləcəyik.

Şəxsən mən karantin dövründən səmər\li istifadə etməyə çalışıram. Yarımçıq qalan işlərimi tamamlayıram. Unudulmaz müəllimim, görkəmli rejissor və pedaqoq Vaqif İbrahimoğlu həmişə bizi öyrənməyə, ciddi araşdırmalar aparmağa sövq edirdi. Mən də teatr sahəsi ilə bağlı bir neçə mövzu ətrafında araşdırmalar aparıram, kitab üzərində işləyirəm. Məcburi fasilədən istifadə edib ailəm, iki övladımla daha çox vaxt keçirirəm.

- Teatrının daimi tamaşaçıları Elməddin Dadaşovu bəzən aktyor kimi səhnədə görür, bəzən rejissor kimi quruluş verdiyiniz səhnə əsərlərinə baxır. Sizin üçün bunlardan hansı daha doğmadır?

- Bizim sənətdə gözəl bir deyim var- güclü rejissor həm də güclü aktyor olmalıdır. Aktyorun keçirdiyi hissləri, duyğuları hiss etməli, bu duğuları yaşamağı bacarmalıdır. Şəxsən mənim üçün incəsənətin, xüsusi ilə teatrın bütün sahələri doğmadır. Aktyorluğu bir başqa cür, rejissorluğu da tamam başqa cür sevirəm. Çalışdığım hər bir rejissordan nələrsə öyrənməyə  çalışıram. Öyrəndiklərim aktyor kimi rol oynayanda və yaxud rejissor kimi tamaşa hazırlayanda köməyimə gəlir. Cənnət Səlimova,  Bəhram Osmanov, İradə Gözəlova, Əsgər Əsgərov və digər tanınmış rejossorlarla çalışmışam, bəzilərinin asisstenti olmuşam, bəzilərinin quruluş verdiyi səhnə əsərlərində rol oynamışam. Bayaq dediyim kimi, istəmişəm ki, onlardan öyrənim, nələrisə götürüm.  Fərq  etmir tamaşaçı səni aktyor olaraq səhnədə görür, yoxsa quruluş verdiyin tamaşaya baxır, əsas məsələ sənin gördüyün işin uğurlu, dolğun olmasıdır, məsuliyyətli və yaradıcı yanaşmandır.

- Söhbət zamanı böyük sənətkar Vaqif İbrahimoğlunun adını çəkdiniz. Belə bir pedaqoqun tələbəsi olduğunuz o illəri necə xatırlayırsınız?

- Özümü xoşbəxt insan sayıram ki, Vaqif İbrahimoğludan dərs almaq, ünsiyyət qurmaq, onun qarşısında dəfələrlə imtahan vermək imkanı qazanmışam.  Vaqif müəllim dünya mədəniyyətini, incəsənətini gözəl bilirdi və bildiklərini tələbələrinə  öyrətməyi xoşlayırdı. Hər pedaqoq bunu bacarmır. Məhz buna görə də tələbələri bu gözəl insanı daim ehtiramla yad edir. Vaqif İbrahimoğlunun yoxluğu incəsənətimiz üçün böyük itkidir.  

Sevinirəm ki, ustadımın bir zamanlar çalışdığı sənət ocağındayam, bu kollektivin bir üzvüyəm. Bu gün doğma teatrımda nə uğur qazanmışamsa minnətdar olduğum bir neçə şəxs var, onlardan birincisi məhz Vaqif İbrahimoğludur. O, tələbələri ilə saatlarla, bəzən səhərdən axşama qədər yorulmadan məşq edirdi. Çox gözəl, bir daha ələ düşməyəcək günlər idi...

Fürsət düşmüşkən digər müəllimlərimi də xatırlamat istərdim. Görkəmli sənətşünaslar Fazil Rəhmanzadə, Məryəm Əlizadə,İlham Rəhimli, rejissorlar Cənnət Səlimova, Bəhram Osmanov. Mən Bəhram müəllimlə iki tamaşada işləmişəm və onun  aktyorlarla işindən böyük zövq almışam,  çox şeylər öyrənmişəm. Xalq aristi Pərviz Məmmədrzayev mənə dərs deməsə də onun dərslərində oturub özüm üçün qeydlər aparmışam. Teatrımızın drektoru, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Əməkdar incəsənət xadimi Əliqismət Lalayev də mənə dərs deməyib, amma pedaqoq və təşkilatçı kimi ondan çox şeylər öyrənirəm. Bayaq adını çəkdiyim pedaqoqları özümün mənəvi müəllimləri hesab edirəm.

- Sizinlə əvvəlki söhbətlərimizi xatırlayıram, kloun olmaq ən böyük arzularınızdan biri idi. Niyə məhz kloun?

- Uşaqlıqdan bu arzuda olmuşam, çünki sirk tamaşalarını  sevirdim. Böyüdükcə də bu sahəyə marağım azalmırdı, SSRİ xalq artistləri Yuri Nikulinin, Mixail Nikolayeviç Rumyantsevin- məşhur kloun Karandaşın yaradıcılığını izləyirdim,  onlar haqqında kitablar oxuyur, sənədli filmlərə  baxırdım. Bu gün də Bakı Dövlət Sirkinin yeni proqramlarına gedib tamaşa edirəm, uşalarımı da aparıram. Bəziləri kloun sənətinə qeyri-ciddi bir iş kimi baxır, amma belələri başa düşmür ki, hər adam kloun ola bilməz, bu sənət böyük istedad tələb edir.

 İllər ötsə də kloun olmaq arzumu hələ də qəlbimdə saxlayıram. Müəyyən dövrdən sonra yəqin ki, istəyimi reallaşdıra biləcəm, özümə qeyri-adi 3 libasdan ibarət geyim hazırlayıb “Kloun Karandaş” adlı ilə fəaliyyətə başladım. Amma təəssüf ki, Moskvadan fərqli olaraq Azərbaycanda peşəkar kloun sənəti yoxdur. Hər kəs bu sənəti qeyri-peşəkarlığa yönəldir və  kloun sənətinin belə bir vəziyyətə düşməsi üçün təəssüf edirəm.

- İki oğulunuzdan  biri “Mən aktyor olacam” desə razı olarsınızmı?

- Bu sualın bircə və çox qısa cavabı var- yox.

- Artıq növbəti teatr mövsümünün sonuna gəlib çatırıq. Bu ilki mövsüm sizin yaddaşınızda necə qaldı?

- Doğrudur, artıq 147-ci teatr mövsümünü başa vurmağa saylı günlər qalıb, təəssüflər olsun ki, pandemiya üzündən mövsümü ürəyimiz istədiyimiz, planlaşdırdığımız  kimi yekunlaşdıra  bilmədik. Mövsümün əvvəlində teatrımızda maraqlı premyeralar oldu, bir neçə yeni səhnə əsərlərininn  məşqlərinə başladıq.  Teatrımızın rəhbəri Əliqismət Lalayevin rəhbərliyi altında bir-birindən uğurlu lahiyələrə start verdik. Məlum səbəblər üzündə işimizə fasilə verməli olduq. İnanıram ki, yeni mövsüm hər birimiz üçün düşərli olacaq. Həmin xoş günlərə tez və sağlam çatmaq üçün özümüzü, yaxınlarımızı qoruyaq.

Söhbətləşdi:

Turan Etibaroğlu