Merkelin kritik Bakı səfəri - Almaniya mətbuatı bu səfərdən yazır
1976
Bu gün Almaniya kansleri Angela Merkelin Güney Qafqaza 3 günlük səfəri başlayır. Almaniya hökumətinin başçısı avqustun 23-də Tiflisdə, ertəsi gün İrəvanda, ayın 25-də isə Bakıda olacaq. Avropa Birliyinin (AB) aparıcı dövlətlərindən olan Almaniyanın birinci şəxsinin Cənubi Qafqazın üç ölkəsinə səfəri təbii ki, əcnəbi analitiklərin və nüfuzlu Qərb nəşrlərinin də diqqət mərkəzindədir. Bunu səfər öncəsi artan şərh və məqalələrddən də görmək olar.
"Azərbaycan iqtisadi ölçüsünə görə dünyanın dördüncü dövləti olan Almaniyanın lideri Anlela Merkelə alman parlamenti üzvlərindən biri, üstəlik, Merkelin öz partiyasından olan və Bundestaqda Cənubi Qafqaz üzrə parlament qrupunun sədr müavini postunu tutan Albert Vaylerin müşayiəti ilə gəlməyi qadağan elədi (Vayler Azərbaycan XİN-İn "qara siyahısı”ndadadır – red.). Təəccüblüdür ki, Angela Merkel buna dözüm göstərdi və Azərbaycan paytaxtına səfərini təxirə salmadı. Odur ki, Vayler Gürcüstan və Ermənistana baş çəkəndən sonra kanslerin təyyarəsini tərk eləməli olacaq”.
Mediapress.az Musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə nüfuzlu alman nəşrlərindən olan "Deutsche Welle”də Merlekin Cənubi Qafqaza səfərinə həsr olunmuş məqalədə deyilir. Müəllif ardınca yazır: "Almaniya hökumətinin rəsmi nümayəndəsi Ştefan Zaybertin sözlərinə görə, "bütün məqamları götür-qoy etdikdən sonra” bu qərara gəlinib ki, "Azərbaycana səfərin anlamı var və mühümdür”. Bununla belə, Vayler məsələsi Bakıdakı danışıqların asan olmayacağını göstərir. Məsələ ondadır ki, Azərbaycan özünün zəngin təbii qaz ehtiyatları hesabına Rusiyadan energetik asılılığı azaltmağa çalışan Avropa Birliyi üçün strateji mühüm ölkədir. Bu il Azərbaycan qazını Türkiyəyə çatdıran TANAP kəmərinin istifadəyə verilməsindən sonra perspektivdə qaz AB-yə də çatacaq və o zaman Bakının önəmi daha da artacaq. Elə bu günlərdə Azərbaycan 4 digər sahilyanı ölkə ilə Xəzər dənizinin hüquqi statusu haqda Konvensiyasını imzalamaqla özünün beynəlxalq mövqeyini daha da möhkəmlədib”.
Müəllif hesab edir ki, hər üç Cənubi Qafqaz ölkəsində əsas mövzulardan biri investorlara hüquqi qarantiyaların verilməsi ilə bağlı olacaq: "Almaniya hökuməti mənbələrindən çatan məlumatlara görə, AFR kanslerinin prezident İlham Əliyevlə görüşü zamanı insan haqları məsələsinə və Rusiya faktoruna da toxunulacaq... Rusiya mövzusu Ermənistanda da müzakirə olunacaq. Bu ilin mayında erməni müxalifətinin lideri Nikol Paşinyan "məxməri inqilab” dalğasında ölkənin yeni baş naziri olub. O, islahatlara girişib və korrupsiyaya qarşı müharibə elan edib. Bununla yanaşı, Paşinyan yorulmadan bəyan edir ki, həm iqtisadi, həm də təhlükəsizlik sahələrində Rusiya ilə sıx əlaqələri saxlamaq istəyir. "Odur ki, Almaniya Ermənistana siqnal verməlidir ki, biz başlanan prosesi böyük diqqətlə izləyirik, nədən ki, bu islahatlar açıq-aşkar Avropa normalarına doğrudur”, - deyə alman politoloq Uve Halbax nəşrə açıqlamasında bildirib. Ancaq ermənilərin Rusiyanı qıcıqlandırmadan Avropa dəyərlərinə üz tutması çox qəliz məsələdir”.
Alman nəşri Merkelin Ermənistan səfırinin Türkiyə-Almaniya münasibətləri üçün də böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini də yazıb. "Angela Merkel İrəvanda "erməni genosidi” xatirə kompleksinin özünə əklil qoyacaq. 2016-cı ildə Bundestaq Osmanlı imperiyasında təxminən 1.5 milyon erməninin öldürülməsini "genosid” adlandıranda bu, Ankara ilə kəskin konfliktə səbəb olmuşdu. O üzdən bunu da diqqətlə izləmək lazım gələcək: Almaniya kansleri İrəvanda "genosid” sözü işlədəcəkmi?” – sonda nəşr sual edib.
Bu yerdə Bundestaqın saxta "erməni soyqırımı”nı tanımasına etiraz, qardaş ölkəyə isə dəstək olaraq, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Almaniyaya 2016-ci ildə etdiyi səfər çərçivəsində Bundestaqda nəzərdə tutulmuş görüşləri ləğv eləmişdi...
"Almaniya kansleri Angela Merkelin Azərbaycana səfəri Berlinlə Bakı arasında sıx ticarət əlaqələrinin olmasını nümayiş etdirir”. Bunu isə "Report”a açıqlamasında amerikalı ekspert, Viskonsin Markett Universitetinin professoru Piter Teys deyib.
Qeyd edək ki, regiona səfəri ərəfəsində Almaniya hökumətinin nümayəndəsi jurnalistlərə bildirib ki, Almaniya Azərbaycanın "Şahdəniz” yatağından Avropaya qaz nəqlini nəzərdə tutan Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin inkişafında maraqlıdır: "Biz Türkiyə vasitəsilə Avropaya Xəzər qazının nəqlini təmin edəcək alternativ qaz kəmərlərinin inşasında maraqlıyıq. Bizim Cənub Qaz Dəhlizinin gələcək inkişafında böyük marağımız var”.
Hökumət nümayəndəsinin sözlərinə görə, Avropa qaz şəbəkələrinin TANAP və TAP boru kəmərlərinə qoşulması Avropa İttifaqının diversifikasiya üzrə strategiyasının bir hissəsidir. "Azərbaycan qlobal enerji təchizatı üçün yüksək geosiyasi əhəmiyyəti olan ölkədir. Lakin Berlin başqa ölkələrdən (Türkmənistan, İran və İraq) də təbii qaz idxalı üçün açıqdır”, - deyə o bildirib.
Piter Tey vurğulayıb ki, Azərbaycanın Almaniyaya enerji daşıyıcılarının ixracı ölkənin enerji təminatının əsasını təşkil etməyə davam edəcək: "Nəzərə alsaq ki, Almaniya Rusiya qazından çox asılıdır, bunun indiki zamanda böyük əhəmiyyəti var. Azərbaycan qazı Almaniya üçün əhəmiyyətlidir və eyni zamanda Azərbaycan xalqı üçün əlavə mənfəət yaradacaq. Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Qafqazda regional təhlükəsizlik məsələsi də Merkelin Bakıdakı müzakirələrin mərkəzində olmalıdır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü regionda sülh və təhlükəsizlik üçün çox vacib məsələdir. Bu olmadan qaz boruları həmişə təhlükə ilə üz-üzə qala bilər, bu da Avropa iqtisadiyyatına ciddi mənfi təsir göstərə bilər”, - deyə politoloq əlavə edib.